Milliyet.com.tr/ÖZEL Çalışanların işten ayrılma durumlarında en büyük garantisi olan kıdem tazminatında pek çok ayrıntı bilinmiyor. Olağan koşullarda patronun çalışanı işten çıkardığı durumlarda ödendiği bilinen kıdem tazminatında kimi istisnai durumlarda çalışan kendi isteğiyle bile iş akdini feshetse ödeme alabiliyor.
Peki kıdem tazminatında tavan ve taban fiyat nasıl belirleniyor? Hangi durumlarda çalışan kendi isteğiyle kıdem tazminatı alabiliyor? 10 yıllık bir çalışan tavan fiyattan ne kadar kıdem tazminatı ödemesi alabiliyor? Bireyler yüksek ödeme almak için 2025’i beklemeli mi?
KIDEM TAZMİNATI NASIL BELİRLENİYOR?
Konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram şu sözleri kullandı: “Kıdem tazminatı iş hayatında çalışanların haklarını korumak ismine ödenen bir tazminattır. Bu tazminat kişinin iş yerinde çalıştığı mühlete bağlı olarak en düşük ve en yüksek fiyatlardan kendisine ödenen bir hak ediştir. Olağan kaidelerde iş kanununa tabi olan bireyler tazminat alabiliyor. Kıdem tazminatı kişinin 1 yıl bir işte çalışmasıyla birlikte hak edilen fiyattır.
‘KIDEM TAZMİNATI GİYDİRİLMİŞ BRÜT FİYAT ÜZERİNDEN ALINIR’
Kıdem tazminatı kişinin giydirilmiş brüt fiyatı üzerinden alınır. Burada giydirilmiş brüt fiyat şudur: Kişinin aylık olarak almış olduğu eline geçen maaşla birlikte kendisine rutin bir biçimde ya da nizamlı olmasa da 2-3 ayda bir verilen giysi yardımları, yakacak yardımı vb. nakdi yahut madden verilen tüm bedeller şahısların giydirilmiş fiyatına dahil olunması gerekiyor. Yol fiyatı ve yemek fiyatının giydirilmiş fiyata dahil edilmesi gerekiyor. Şayet bu ödemeler çalışanın bordrosunda kayıtlıysa hak edilmiş olur.
EN DÜŞÜK VE EN YÜKSEK TAZMİNAT MEBLAĞI NE KADAR?
Kıdem tazminatında taban fiyat brüt minimum fiyat kadardır yani 20 bin 2 TL’dir. Tavan meblağı 41 bin 200 TL’dir. Taban meblağ minimum fiyata nazaran belirleniyor. Tavan meblağ da memur maaş katsayılarına nazaran belirlenen bir meblağdır.
HANGİ DURUMLARDA ÇALIŞAN KENDİ İSTEĞİYLE TAZMİNAT ALABİLİYOR?
Bunlar ortasında en bilineni evliliktir. Evlilik yolu ile işten ayrılan bir kişi evlendikten 1 yıl içinde kıdem tazminatı alabilir. Bunun yanında çalışanların haklı bir nedenle iş akdini feshetmesi gerekir. Emeklilik, prim gününü doldurma, işe başlandıktan sonra iş yerinin taşınması, tehlikeli bir iş kolunda çalışma yapmak. Şayet işe başladıktan sonra tehlike durumu ortaya çıktıysa iş sıhhatinin tehlikeye girilmesi halinde çalışan bunu öne sürebilir. Mobbing, işin bir haftadan fazla durması durumlarında da çalışan kontratını haklı olarak feshedebilir. Haklı fesih durumlarında kıdem tazminatına hak kazanılır.
HAKLI FESİH DURUMUNDA NE YAPILMALI?
Bu mutlak suretle ihtarname yoluyla yapılmalıdır. Artık arabuluculuk kanunu kelam konusu. Arabuluculuk üzerinden işten ayrılma durumları tespit edilebiliyor.
10 YILLIK BİR ÇALIŞAN EN FAZLA NE KADAR KIDEM TAZMİNATI ALABİLİYOR?
10 yıllık bir çalışan işten ayrılması durumunda 410 bin TL kıdem tazminatı alabilecek diyebiliriz.
Kıdem tazminatı tavanı memur fiyatlarındaki katsayılara nazaran belirleniyor. Memur fiyatlarının artmasıyla belirlenecek bir meblağdır. Kıdem tazminatı tabanı da taban fiyata yapılacak artışa nazaran yükselecektir.
YÜKSEK KIDEM TAZMİNATI ALMAK İÇİN YENİ YIL BEKLENMELİ Mİ?
Bu yıl kıdem tazminatı meblağı 41 bin TL, fakat birçok fiyat bu fiyatı aşmış durumda. Kıdem tazminatı üst tavanının güncellenmesi gerekiyor. Kişi emekli olmak istiyorsa 4-5 ay sonra emekli olup daha yüksek kıdem tazminatı ödemesi alabilir.
KENDİ İSTEĞİYLE KIDEM TAZMİNATI ALMAK İSTEYEN BİR KİŞİ NEREYE BAŞVURMALI?
İlk evvel patron ile bu görüşülmelidir. Bunu patron ödeyeceği için patron isteğiyle birlikte mutabakatlı olarak yapılmalıdır.”